Proje Başlığı:
Kisspeptin-GPR54 Sistemi ve Luteinizan Hormonun Alzheimer Hastalığı Patogenezindeki Rollerinin Transgenik Fare Modellerinde Optogenetik ve Farmakogenetik Yöntemlerle Araştırılması
Proje Yürütücüsü: Prof. Dr. Selim KUTLU (Fizyoloji AD)
Araştırmacılar:
Prof. Dr. Faruk UĞUZ (Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD)
Doç. DR. Mehmet AK (Ruh Sağlığı ve Hastalıkları AD)
Doç. DR. Ercan KURAR (Tıbbi Biyoloji AD)
Yrd. Doç. Dr. Zafer ŞAHİN (Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi AD)
Proje Süresi: 2016-2019
Proje Bütçesi: 308.000
Proje Özeti:
Hipotalamusta beslenme davranışını regüle eden santral mekanizmalar oldukça karmaşıktır. Nöropeptit Y ve aguti ilişkili peptit oreksijenik etkiliyken, proopiomelanokortin ve kokain amfetamin ilişkili transkript anoreksijenik özelliğe sahiptir. Katekolaminlerin etkisi ise hipotalamustaki bölgelere ve reseptör türünün etkinliğine göre değişebilmektedir. Hipotalamustaki nörogenezde etkili olan beyin derive nörotrofik faktör, mammalian achaete-scute homolog-1 ve nörogenin 3 gibi bazı faktörler, beslenmeyle ilişkili nöronların gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
Maternal depresyon gebelik dönemi psikopatolojileri arasında önemli yer tutmaktadır. Gebelik dönemindeki depresyonun postpartum dönemdeki çocuklarda obezite gelişiminde rol oynayabileceği bilinmektedir. Fakat maternal depresyonun ve antidepresan tedavinin beslenmeyle ilgili hipotalamustaki nörotransmitterler ve katekolaminler üzerinde etkili olup olmadığı bilinmemektedir. Yine hipotamustaki nörogenezin, maternal depresyon ve antidepresan tedaviye maruz kalma sonucunda değişip değişmediğini konu edinen araştırma bulgusu bulunmamaktadır.
Mevcut proje önerisinin amacı maternal dönemde depresyona ve antidepresan tedaviye maruz kalan birinci kuşak sıçanlarda beslenmenin hipotalamik düzenlenmesinde önemli rol oynayan bazı oreksijenik ve anoreksijenik nörotransmitterlerle, noradrenalin ve dopamin düzeylerindeki olası değişikliklerin belirlenmesidir. Ayrıca, bu olası değişikliklerde yine hipotalamik nörogenezin aracı rol oynayıp oynamadığının ortaya konması hedeflenmiştir.
Projede Wistar soyu yetişkin dişi sıçanlarda deneysel depresyon modeli oluşturulacaktır. Projenin deneysel çalışmaları 2 aşamada gerçekleştirilecektir. 1. aşamada, 7 gün süreyle fiziksel kısıtlama yöntemi kullanılarak deneysel depresyon oluşturulmuş dişi sıçanlara antidepresan olarak sertralinin farklı dozları ozmotik minipompalar aracılığıyla 15 gün boyunca uygulanacaktır. Depresyon durumu zorunlu yüzme testiyle kontrol edilecektir. Sertralinin optimal etkin dozu belirlenerek 2. aşamadaki gruplarda kullanılacaktır. 2. aşamada ise, gebe sıçanlara ilk 7 gün depresyon modeli oluşturulduktan sonra, sertralin etkin dozda derialtı yolla gebeliğin 8-21. günlerinde doğuma kadar ozmotik minipompalarla uygulanacaktır. Postpartum 1., 30. ve 150. günlerde erkek ve dişi yavruların hipotalamus dokularında katekolaminlerin konsantrasyonları sıvı kromatografiyle, oreksijenik ve anoreksijenik bazı nörotransmitterle bazı nörogenez biyobelirteçlerinin gen ekspresyon düzeyleri gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu yöntemiyle belirlenecektir.
Projenin başarıyla tamamlanması durumunda elde edilecek bulgular, maternal depresyonun ve antidepresan tedavinin çocuklarda olası obezite gelişimindeki rolünün ve bu roldeki muhtemel bazı aracı mekanizmaların anlaşılmasına katkı sağlayabilecektir. Proje bulguları etki faktörü yüksek bilimsel dergilerde yayınlanabilecektir. Proje kapsamında bursiyer olarak görev yapacak lisans ve lisansüstü öğrencilerin deneysel ve moleküler laboratuvar yöntemleri konusunda deneyim kazanmaları sağlanacaktır.
